Innowacjew 2019

Uruchomiono 18 projektów (w tym 9 startupów) we wszystkich obszarach biznesowych. Na koniec 2019 r. w czterech portfelach Obszaru Badań i Innowacji realizowano 67 projektów o łącznej wartości przekraczającej 178 mln zł. Na realizację części z tych projektów Grupa TAURON pozyskała dofinansowanie ze źródeł zewnętrznych o łącznej wartości niemal 48 mln zł.

Projektem, który łączy działania B+R spółek: TAURON Polska Energia, TAURON Dystrybucja, TAURON Wytwarzanie, TAURON Ekoenergia i TAURON Sprzedaż jest Projekt M-GRID 2.0 – „Model funkcjonowania energetyki rozproszonej 2.0 – samobilansujące się obszary sieci elektroenergetycznej”.

W jego ramach przygotowywana jest demonstracja samobilansującego się obszaru sieci elektroenergetycznej. Celem projektu jest opracowanie technologii budowy lokalnych sieci elektroenergetycznych, których głównymi zaletami są ograniczenie strat podczas dystrybucji energii oraz poprawa niezawodności i elastyczności systemu. Pozyskana wiedza oraz doświadczenie w zakresie budowy oraz eksploatacji mikrosieci pozwoli na zaoferowanie nowego rodzaju usług TAURON klientom zewnętrznym, a także wdrożenie rozwiązania w ramach Grupy TAURON. W 2019 r. opracowywano dokumentację konieczną do uruchomienia przetargu na budowę mikrosieci oraz dokonywano międzybranżowych ustaleń z przedstawicielami poszczególnych członków konsorcjum. Pozyskano także prawa do dysponowania gruntem w wybranej lokalizacji w Bytomiu i zrealizowano prace badawcze (we współpracy z polską uczelnią techniczną) w zakresie modeli i algorytmów wzajemnej współpracy komponentów mikrosieci.

Jednym z istotnych przedsięwzięć B+R realizowanych w 2019 r. w Grupie Kapitałowej TAURON był Projekt CO₂-SNG dotyczący przetwarzania CO₂ powstającego w procesie spalania paliw w instalacjach przemysłowych w syntetyczny gaz ziemny (SNG). Projekt jest realizowany przez międzynarodowe konsorcjum zrzeszające polskie i francuskie podmioty, którego liderem jest TAURON Wytwarzanie. Opracowywany proces polega na reakcji CO₂ z wodorem powstającym w procesie elektrolizy, która zasilana jest tanią, nadwyżkową energią pochodzącą z OZE (w dolinach obciążeń systemu elektroenergetycznego). Projekt zakłada, że może to być sposób na przechowywanie nadwyżki energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, a jednocześnie perspektywiczne rozwiązanie dla zagospodarowania CO₂ wytwarzanego w instalacjach Grupy TAURON. W 2019 r. prowadzono intensywną kampanię badawczą z wykorzystaniem zbudowanej w ramach projektu instalacji pilotażowej zlokalizowanej w Elektrowni Łaziska, wykorzystując CO₂ wychwycone ze spalin bloku węglowego klasy 200 MW. Powyższe badania zostały zakończone w IV kwartale 2019 r. i tym samym rozpoczęto ostatni etap projektu, tj. analizy w zakresie wykonalności instalacji demonstracyjnej o skali wielokrotnie większej niż zastosowana w instalacji pilotowej (tzw. up-scaling). Powyższy projekt stanowi bazę dla projektu TENNESSEE.

Celem Projektu TENNESSEE jest udoskonaleniem procesu magazynowania energii w postaci chemicznej – substytutu gazu ziemnego, skutkującego poprawą parametrów eksploatacyjnych instalacji docelowej, głównie poprzez wyższą sprawność elektrolizy wysokotemperaturowej oraz zastosowanie węglanowych ogniw paliwowych do wychwytu CO₂ ze spalin. W efekcie możliwe będzie znaczne zmniejszenie ilości dostarczanej do układu wychwytu energii z elektrowni. Powyższy projekt przyczyni się w szczególności do obniżenia energochłonności przypadającej na jednostkę wytwarzanego SNG.

Rok 2019 był okresem intensywnego przygotowania jednostek wytwórczych do Konkluzji BAT, również poprzez działania B+R. W celu ograniczenia nakładów finansowych na dostosowanie bloków węglowych do Konkluzji BAT, prowadzono program testów różnego rodzaju sorbentów aby obniżyć emisję szkodliwych zanieczyszczeń. Wtrysk sorbentów testowano na blokach z kotłami fluidalnymi elektrowni Łagisza, Siersza, Jaworzno III – Elektrownia II (TAURON Wytwarzanie) oraz w ZW Tychy (TAURON Ciepło). W trakcie podawania sorbentów prowadzono szeroki zakres badań laboratoryjnych i pomiarów emisji w spalinach. Na ich podstawie możliwe było potwierdzenie skuteczności testowanej technologii.

W zakresie rozwoju nowych produktów, w 2019 r. został uruchomiony Program Home Energy Management System (HEMS), adresowany do klientów detalicznych. Celem programu jest przygotowanie Grupy TAURON do pozyskiwania nowego strumienia przychodów dla spółek Grupy, poprzez wypracowanie strategii, organizacji oraz modelu świadczenia usług i sprzedaży produktów w ramach HEMS w oparciu o istniejące, a także nowe produkty i usługi. W ramach programu rozpoczęto realizację 3 następujących projektów:

1. Strona internetowa i e-doradztwo;
2. Zarzadzanie Komfortem Termicznym;
3. Społeczność Ekspertów.

TAURON w 2019 r. kontynuował zainicjowane wcześniej prace związane z Internetem Rzeczy. Realizowano działania nakierowane na wypracowanie i wdrożenie usług na potrzeby inteligentnego miasta z wykorzystaniem technologii Internetu Rzeczy. Wdrożenie tego typu rozwiązań będzie pierwszym w Polsce przedsięwzięciem, które wykorzystuje Internet Rzeczy na skalę kilkusettysięcznego miasta.

Wdrożenie zakłada kompleksową optymalizację wykorzystania i budowę nowych usług na bazie infrastruktury miejskiej, komunalnej, energetycznej i telekomunikacyjnej, co będzie możliwe dzięki zastosowaniu sieci czujników dostarczających informacji ułatwiających zarządzanie poszczególnymi funkcjami aglomeracji. Wykorzystywana jest istniejąca infrastruktura dystrybucyjna Grupy TAURON w celu świadczenia zaawansowanych usług technologicznych dla mieszkańców i biznesu. W 2019 r. uruchomiono platformę zbierającą dane z infrastruktury czujnikowej. Testowane są funkcjonalności dotyczące pomiaru jakości powietrza wraz z modułem predykcji zanieczyszczeń, jak również usługa inteligentnego parkingu, która wspomaga mieszkańców w znajdywaniu wolnych miejsc parkingowych. Monitoruje się również stopień zapełnienia koszy na śmieci, wpływając na optymalizację procesu zbierania odpadów.

W 2019 r. zakończono realizację Projektu MDM, realizowanego wspólnie przez TAURON Dystrybucja oraz firmę Future Processing sp. z o.o.. Celem projektu było opracowanie Platformy do zarządzania danymi z zaawansowanej infrastruktury pomiarowej, umożliwiającej prowadzenie zaawansowanych analiz dużych zbiorów danych pomiarowych w oparciu o innowacyjne modele matematyczne i statystyczne. W wyniku realizacji badań przemysłowych i prac rozwojowych projektu został wytworzony i przetestowany Prototyp Systemu (Platforma MDM). W kolejnym kroku planuje się wdrożenie wytworzonego prototypu do działalności TAURON Dystrybucja na tzw. obszarze zrealizowanego Projektu AMI Smart City Wrocław, po dostosowaniu prototypu do potrzeb wdrożenia produkcyjnego, w tym m.in. aktualnych wymogów w zakresie bezpieczeństwa dla systemów informatycznych.

W 2019 r., obok tradycyjnie pojmowanej działalności B+R, w ramach Grupy TAURON podjęto szereg prac służących dalszemu rozwojowi współpracy ze startupami.

Kontynuując model współpracy wypracowany w poprzednich latach w ramach programu Pilot Maker, TAURON prowadził intensywne działania w ramach uruchomionego w 2018 r. programu Pilot Maker Elektro ScaleUp dedykowanego rozwojowi elektromobilności. Rozwijane rozwiązania dotyczą bezpośrednio realizowanych w Grupie projektów rozwoju sieci punktów ładowania, usługi carsharingu pojazdów elektrycznych oraz monitoringu pracy sieci elektroenergetycznej, a także kluczowych maszyn i urządzeń w punktach wytwórczych i odbiorczych energii, które są głównymi ogniwami systemu sieci ładowania e-aut.

W trakcie naboru do programu Elektro ScaleUp przeanalizowano ponad 60 pomysłów. Do współpracy zaproszono 5 startupów, z którymi zrealizowane zostały projekty pilotażowe z wykorzystaniem infrastruktury spółek Grupy. Przedmiotem testów był m.in. startup ELMODIS oferujący zaawansowany moduł monitorowania, diagnostyki i predykcji uszkodzeń z wbudowanymi obwodami dla potrzeb sygnalizacji niebezpieczeństwa uszkodzenia urządzeń i maszyn elektrycznych ze szczególnym uwzględnieniem silników elektrycznych. Rozwiązanie zostało przetestowane na 15 wytypowanych urządzeniach w Elektrowni Jaworzno III.

30 stycznia 2019 r. TAURON podpisał z Krakowskim Parkiem Technologicznym umowę na udział w programie akceleracyjnym KPT ScaleUp. Program stanowi realizację założeń programu ScaleUp ogłoszonego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, którego celem jest inicjowanie i prowadzenie przedsięwzięć wdrożeniowych u odbiorcy technologii (tutaj: TAURON), ukierunkowanych na wykorzystanie nowych, innowacyjnych technologii i rozwiązań w zakresie obszarów: Internet Rzeczy, Smart Home, Smart City, Inteligentne Usługi Sieciowe. W trakcie naboru do powyższego programu przeanalizowano ponad 100 pomysłów, z czego z 34 startupami zostały przeprowadzone wywiady pogłębione. W 2019 r. rozpoczęto prace nad rozwojem 2 rozwiązań. Jednym z perspektywicznych projektów pilotażowych prowadzonych w ramach powyższego programu były prace nad rozwojem wykorzystania funkcjonalności inteligentnej wtyczki, prowadzone we współpracy z firmą S-labs sp. z o.o. Rozwijane rozwiązanie bazuje na urządzeniu Smart Plug, które współpracuje z systemem analitycznym agregującym dane pomiarowe, co umożliwia m.in. pomiar zużycia energii elektrycznej przez podłączone do niego urządzenie. Użytkownik poza informacją o bieżącym zużyciu energii otrzymuje również możliwość sterowania podłączonym urządzeniem przez smartphone czy tworzenia kalendarza wyłączeń, co ułatwia efektywne wykorzystanie np. urządzeń grzewczych.

W 2019 r. został uruchomiony program akceleracyjny TAURON Progres, będący elementem systemu Open Innovation, do którego rozpoczęto oficjalny nabór 21 maja 2019 r. Powyższy program adresowany jest do podmiotów, które dysponują innowacyjnym pomysłem z obszarów wskazanych w Strategicznej Agendzie Badawczej oraz chętnych do współpracy przy rozwoju innowacyjnych rozwiązań, pozwalających na poszerzenie obecnej oferty spółek Grupy TAURON o nowe produkty i usługi, ale również mających wpływ na usprawnienie procesów produkcji i świadczenie usług oferowanych już na rynku. TAURON Progres to platforma otwarta na pomysły nie tylko młodych przedsiębiorców, ale też osób fizycznych, jednostek badawczych, z mniejszym i większym doświadczeniem biznesowym. Platforma umożliwia dotarcie z informacją bezpośrednio do odpowiednich ekspertów Grupy TAURON oraz umożliwia szybkie przedstawienie rozwiązania, bez oczekiwania na otwarcie naboru zgłoszeń. Zgodnie z założeniami programu, uczestnicy mają możliwość przetestowania swoich rozwiązań z wykorzystaniem infrastruktury Grupy TAURON.

Budując strategiczną pozycję Grupy w obszarze startupów, TAURON przeprowadził w 2019 r. pierwsze inwestycje w ramach EEC Magenta – utworzonego w 2018 r. funduszu typu CVC. EEC Magenta zainwestowała 13 mln zł w spółkę Reliability Solutions sp. z o.o. specjalizującą się w przewidywaniu i minimalizowaniu skutków awarii. W odniesieniu do TAURONA rozwiązania oferowane przez Reliability Solutions sp. z o.o. posłużą poprawie efektywności technicznej i ekonomicznej kluczowych jednostek wytwórczych. Powyższe przedsięwzięcie jest pierwszą inwestycją funduszu EEC Magenta zbudowanego przez TAURON, PFR Ventures, NCBR oraz EEC Ventures. Zebrane środki finansowe zostaną wykorzystane na rozwój i ekspansję na rynki krajów Europy Zachodniej.

26 maja 2019 r., w trakcie tegorocznej edycji wydarzenia IMPACT, TAURON ogłosił udział w programie GovTech Polska. Program ten ma na celu umożliwienie współpracy ministerstwom, samorządom i spółkom Skarbu Państwa, ze startupami i małymi przedsiębiorstwami, które w drodze trybu konkursowego zostaną wyłonione jako docelowi wykonawcy zadań (Wyzwań) przygotowanych przez zleceniodawców. TAURON zgłosił zapotrzebowanie na stworzenie systemu i aplikacji oceniającej możliwość i potencjał instalacji fotowoltaicznych. Rezultatem działań podjętych w ramach konkursu ma być zwiększenie udziału energii uzyskiwanej z OZE, w szczególności z ogniw fotowoltaicznych, w całkowitym bilansie energetycznym. Wyzwanie to ma również na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat OZE i korzyści finansowych wynikających z używania tej technologii. W grudniu 2019 r. zakończył się I etap konkursu, który wyłonił 5 laureatów zakwalifikowanych do II etapu konkursu. W trakcie II etapu zostanie wyłoniony finalista, który będzie realizował aplikację w finalnej postaci.

W 2019 r. kontynuowano współpracę z amerykańskim Electric Power Research Institute, w ramach której TAURON uczestniczy w 2 programach badawczych w zakresie magazynowania energii oraz identyfikacji potrzeb odbiorców energii elektrycznej. Wybrane obszary współpracy są dla Grupy szczególnie istotne i wynikają wprost ze zidentyfikowanych w TAURONIE wyzwań technologicznych. Magazynowanie energii jest jednym z najważniejszych wyzwań dla dystrybucji i efektywnej energetyki rozproszonej, a zrozumienie potrzeb klienta wspiera kluczowe z punktu widzenia Strategii relacje z klientami.

W projekcie magazynowania energii wykorzystuje się nowoczesne narzędzia pozwalające na szacowanie kosztów instalacji i funkcjonowania magazynów, czy oprogramowanie umożliwiające zweryfikowanie korzyści i wymagań przy konkretnych przypadkach magazynowania energii. Rozwiązania te stanowią wsparcie dla realizacji projektów B+R Grupy, tj. budowy magazynu w celu zasilania odbiorców energii bez przerw, drugiego życia baterii, mikrosieci czy mechanizmów redukcji popytu DSR.

Udział w programie identyfikacji potrzeb odbiorców energii elektrycznej umożliwia spółkom Grupy TAURON szybszą i precyzyjną identyfikację potrzeb klientów, a tym samym budowę portfolio usług i produktów energetycznych, dostosowanych do zmieniających się trendów rynkowych. Program pozwoli też w większym stopniu dostosować do oczekiwań klientów produkty i usługi rozwijane dopiero w nowych liniach biznesowych, takich jak elektromobilność czy Smart Home.

W 2019 r. Grupa TAURON realizowała także prace w ramach EIT InnoEnergy, w szczególności polskiego węzła InnoEnergy Central Europe sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie. W strukturach EIT InnoEnergy, TAURON ma status Partnera Stowarzyszonego. Jednym z obszarów zainteresowań Grupy są tzw. czyste technologie węglowe. Jednocześnie prowadzenie badań i koordynacja działań w tym obszarze są głównymi zadaniami spółki InnoEnergy Central Europe sp. z o.o., której TAURON jest jednym z udziałowców. W 2019 r. przedstawiciele Grupy byli także zaangażowani w prace EIT InnoEnergy związane z ewaluacją projektów/inicjatyw proponowanych do realizacji przez innych partnerów działających w strukturach EIT InnoEnergy zarówno na szczeblu krajowym, jak i międzynarodowym.