Polityka KlimatycznaGrupy TAURON

Działania proklimatyczne TAURONA, rozpoczęły się przed ogłoszeniem Komunikatu 2019/C 209/01. Grupa w maju 2019 r. wprowadziła Aktualizację Kierunków Strategicznych Grupy na lata 2016-2025, w ramach której realizowany jest tzw. Zielony Zwrot TAURONA.

We wrześniu 2019 roku kadra zarządzająca Grupy spotkała się na warsztatach wewnętrznych, których celem było określenie istotności klimatycznej i ryzyk klimatycznych dla wszystkich obszarów biznesowych Grupy. Efektem tych prac było przyjęcie przez Zarząd TAURON Polska Energia w listopadzie 2019 dokumentu pn. Polityka Klimatyczna Grupy TAURON.

Skuteczne przeciwdziałanie zmianom klimatu oraz zrównoważony rozwój, to dwa główne postulaty Polityki Klimatycznej. Dokument ten wpisuje się również w założenia koncepcji strategicznej Zielony Zwrot TAURONA.

Celem Polityki Klimatycznej jest wytyczanie kierunków przeciwdziałania zmianom klimatu oraz zrównoważony rozwój Obszarów biznesowych Grupy, poprzez uczciwą transformację w kierunku osiągnięcia w przyszłości neutralności klimatycznej. Polityka stanowi dla Grupy TAURON podstawę zarządzania swoją działalnością tak, aby ograniczyć ryzyka związane z klimatem, zmniejszyć negatywny wpływ Grupy na klimat oraz zmaksymalizować pozytywne skutki zmian klimatu w całym łańcuchu wartości. Kompleksowe omówienie kwestii związanych z klimatem jest szczególnie istotne z uwagi na różnorodność źródeł wytwórczych w Grupie TAURON (przedstawionych w tabelach).

Jednym z istotniejszych zobowiązań w tym zakresie jest deklaracja wsparcia działań na rzecz ograniczania globalnego ocieplenia, poprzez utrzymanie dynamiki wzrostu temperatury poniżej 2°C względem poziomów z okresu przedindustrialnego.

Polityka odnosi się do wszelkiego rodzaju aktywności oraz działalności realizowanych w ramach łańcucha wartości Grupy TAURON, których skutki wpływają na zmiany klimatu, bądź stanowią ich implikację, w szczególności obejmując:

• działania umożliwiające ograniczenie globalnego ocieplenia,
• działania w zakresie adaptacji Grupy TAURON do zachodzących zmian klimatu.

Polityka obowiązuje wszystkie spółki Grupy, chociaż dla każdej z nich wynikają z niej szczegółowe cele i zadania.

Polityka Klimatyczna TAURON jest zgodna z zapisami Komunikatu KE 2019/C 209/01 oraz Raportu TCFD dla energetyki i wypełnia ich zapisy.

Polityka Klimatyczna Grupy TAURON będzie wdrażana stopniowo w 2020 roku. W związku z tym procedury należytej staranności uwzględniające kwestie klimatu zostaną włączone w:

• Zarządzanie ryzykiem – procesowe zarządzanie ryzykiem klimatycznym w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej (-2020 r., -2025 r., – 2030 r.) będzie realizowane począwszy od roku 2020;
• Zarządzanie majątkiem – adaptacja do zmian klimatu, mająca na celu ograniczenie wpływu ryzyk fizycznych, związanych z klimatem zostaje włączona w politykę zarządzania majątkiem Grupy TAURON od roku 2020.
• Zarządzanie kapitałem ludzkim, szkoleniami i rekrutacją pracowników – Grupa nie posiada jeszcze odnoszącej się do zmian klimatycznych polityki wobec pracowników, natomiast jest świadoma konieczności jej przygotowania w 2020 roku, aby w następnych latach inwestować w umiejętności konieczne podczas przejścia na niskoemisyjne technologie.

Ze względu na to, że dwie spółki TAURON Wytwarzanie i TAURON Ciepło są objęte obowiązkiem uczestnictwa w tzw. europejskim systemie handlu uprawnieniami do emisji, kwestie związane z klimatem są uwzględniane w operacyjnych procesach podejmowania decyzji w tych spółkach.

Aktualizacja Polityki Klimatycznej Grupy TAURON będzie realizowana każdorazowo w przypadku zmiany ogólnych kierunków działań Grupy TAURON lub zmiany priorytetów, jakimi będzie kierować się Grupa TAURON w kwestiach dotyczących klimatu.

Polityka Klimatyczna Grupy TAURON określa podstawowe priorytety w zakresie adaptacji do zmian klimatu. Stopniowe dostosowywanie majątku produkcyjnego do konsekwencji ekstremalnych zjawisk pogodowych oraz zmienności warunków pogodowych, w szczególności w przypadku Obszarów biznesowych wrażliwych na zmienność temperatury, opadów i siły wiatru, będą realizowane m.in. w ramach systemowego podejścia do Zarządzania Majątkiem.

Również wobec nowych działalności lub inwestycji, ryzyka związane ze zmianą klimatu są uwzględnianie, jako dodatkowe kryterium ich oceny, w szczególności ryzyka fizyczne przy sytuowaniu nowych inwestycji.

Na podstawie dokumentu Polityka ekologiczna Polski, prowadzono identyfikację regionów bardziej narażonych na ryzyko fizyczne związane z klimatem dla priorytetyzacji adaptacji majątku do zmian klimatu w regionach potencjalnie bardziej narażonych na ostre lub długotrwałe ryzyko fizyczne, związane z klimatem. Aktywa Grupy w większości zlokalizowane są w Polsce południowej, która według danych ujawnionych w Polityce ekologicznej Polski oraz w systemie ISOK jest mniej narażona na pustynnienie, niż obszary Polski centralnej. Ze względu na położenie, aktywa Grupy są również poza obszarem mogącym przekształcać się w związku z prognozowanym podnoszeniem się poziomu morza.

Z uwagi na stosowane systemy chłodzenia, elektrownie konwencjonalne Grupy TAURON są w znacznie mniejszym stopniu narażone na konieczność ograniczania produkcji związanej z brakiem wody, niż elektrownie posiadające tzw. otwarte systemy chłodzenia. Powyższe dobrze plasuje pod tym względem TAURON na tle innych grup  energetycznych w Polsce i w Europie.

Konsekwencje ekstremalnych zjawisk pogodowych najsilniej są odczuwalne wobec spółek TAURON Ekoenergia i TAURON Dystrybucja.

W TAURON Ekoenergia susza hydrologiczna oraz opady o nierównomiernym charakterze, skutkujące dłuższymi okresami bezopadowymi, przerywanymi gwałtownymi opadami (deszcze nawalne), okresowo skutkuje brakiem możliwości produkcji prądu.

W TAURON Dystrybucja wzrost częstotliwości i intensywności huraganów oraz silne wiatry z towarzyszącymi im incydentalnie trąbami powietrznymi i wyładowaniami atmosferycznymi mogą skutkować w skrajnych przypadkach awariami masowymi, a w konsekwencji zrywaniem linii energetycznych, a także okresowymi i punktowymi zalaniami.  Procent tego typu awarii w Grupie TAURON Dystrybucja w roku 2019 obrazuje tabela nr 36.

Awarie nierzadko skutkują przerwami w dostawach energii, których częstotliwość oraz długość trwania obrazują tabele.

Dla infrastruktury napowietrznej niekorzystne jest również częstsze występowanie temperatur oscylujących wokół zera stopni Celsjusza zimą oraz osłabienia drzewostanów, przez co drzewa stają się bardziej podatne na uszkodzenia powodowane wiatrem. Jest to mitygowane podejmowanymi działaniami, mającymi między innymi na celu zwiększanie udziału linii kablowych do napowietrznych (zobrazowane w tabeli nr 39).

Konsekwencje częstszych ekstremów temperatury oraz występowanie łagodniejszych zim odczuwa również TAURON Ciepło, przy czym nie są to tylko niekorzystne oddziaływania.

Według naszych danych i analiz, na obszarze objętym działalnością TAURON Ciepło (aglomeracja śląsko-dąbrowska oraz Zawiercie i Olkusz), na przełomie ostatnich lat zimy są znacznie łagodniejsze.  Przekłada się to na zmniejszenie zapotrzebowania na dostawy ciepła na cele ogrzewania mieszkań i budynków.

Dodatkowym czynnikiem jest termomodernizacja budynków, która także ma wpływ na zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło. Tendencje zmian w sezonie grzewczym obrazują rysunki.

W analogicznym okresie, od 2002 do 2018 r. długość sezonu grzewczego wydłużyła się o 20 dni, co w pewnym stopniu wpływa na zniwelowanie różnicy wynikającej ze wzrostu temperatury sezonu, nie rekompensuje to jednak wzrostu temperatur zewnętrznych.

Porównując rok 2019 do 2018, w TAURON Ciepło zauważalny jest spadek zapotrzebowania na dostawy ciepła w okresie grzewczym na poziomie około 1,6 %.

Oprócz długoterminowych planów redukcyjnych związanych z docelową zmianą miksu paliwowego Grupy redukcja emisji gazów cieplarnianych odbywa się również poprzez bieżące działania redukcyjne, adekwatne do obszaru biznesowego, co za rok 2019 odzwierciedla tabela.

Jeszcze przed przyjęciem Polityki Klimatycznej, Grupa Kapitałowa TAURON była zaangażowana w kwestie związane z klimatem w ramach współpracy z partnerami zewnętrznymi. W styczniu 2019 roku zakończył się projekt pn. Miejskie Plany Adaptacji, w ramach którego 44 polskie miasta we współpracy z Ministerstwem Środowiska wzięły udział w projekcie, którego celem było przystosowanie ich do obserwowanych i prognozowanych zmian klimatu. Przedstawiciele TAURON Polska Energia w ramach tego projektu brali udział w warsztatach konsultacyjnych w wybranych miastach, w których członkowie tzw. Zespołów Miejskich oraz przedstawiciele władz miasta i jednostek powiązanych wskazali energetykę jako obszar szczególnie istotny dla procesu adaptacji. W warsztatach udział wzięli, oprócz reprezentantów TAURON, również przedstawiciele służb ratunkowych oraz instytucji samorządowych, środowisk naukowych i lokalnych organizacji reprezentujących mieszkańców, a także instytucji odpowiedzialnych m.in. za gospodarkę wodną, bezpieczeństwo, komunikację miejską oraz zdrowie. Poza bezpośrednim wpływem na finalną zawartość Miejskiego Planu Adaptacji, warsztaty umożliwiły prezentację wyników prowadzonych przez ekspertów analiz oraz przyczyniły się do budowania zaufania do działań podejmowanych w ramach Projektu.

Grupa TAURON angażuje się również w publiczną dyskusję na temat transformacji energetycznej, dotyczącej kwestii związanych z klimatem. W listopadzie 2019 roku, w ramach współpracy z WWF Polska, Grupa TAURON była gospodarzem spotkań i wizyt obiektowych organizowanych w ramach międzynarodowego projektu Sprawiedliwa Transformacja Europa Wschodnia i Południowa, realizowanego w Polsce, Niemczech, Grecji i Bułgarii przez lokalne oddziały WWF ze środków Europejskiej Inicjatywy Klimatycznej (EUKI).

TAURON bierze udział w pracach grupy roboczej dot. energetyki w ramach projektu Zeroemisyjna Polska 2050. Szansa dla gospodarki i klimatu, powołanej z inicjatywy WWF. Projekt ma na celu odszukanie odpowiedzi na pytania dot. kluczowych wyzwań, ale też i szans stojących przed krajową gospodarką dążącą do neutralności klimatycznej. W spotkaniach uczestniczą reprezentanci różnych środowisk: organizacje eksperckie, biznes, organizacje pozarządowe oraz przedstawiciele sektora publicznego.

Również w listopadzie 2019 roku, w ramach tzw. Uniwersytetu Otwartego Grupy TAURON zorganizowaliśmy dostępny dla wszystkich pracowników spółek wykład poświęcony zmianom klimatu. Wykład prowadził niezależny autorytet i popularyzator nauki o klimacie. Zapis wykładu jest dostępny w sposób ciągły w intranecie Grupy, dzięki czemu wszyscy pracownicy mają dostęp do fachowej wiedzy dotyczącej kwestii związanych z klimatem.

Model biznesowy Grupy TAURON wpływa zarówno pozytywnie, jak i negatywnie na klimat. Istotne źródło emisji gazów cieplarnianych stanowi działalność związana ze spalaniem paliw kopalnych, będąca podstawową działalnością spółek TAURON Wytwarzanie i TAURON Ciepło oraz niezorganizowana emisja metanu do powietrza z Zakładu Górniczego Brzeszcze, należącego do TAURON Wydobycie.

Bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych w działalności pobocznej TAURON Wytwarzanie i TAURON Ciepło oraz pozostałych spółek Grupy, nie stanowią znaczącego udziału i przede wszystkim wiążą się ze spalaniem paliw w silnikach maszyn produkcyjnych i samochodów. Bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych przez Grupę Kapitałową TAURON w 2019 roku zostały przedstawione w tabelach.

Pozytywny wpływ na klimat ma natomiast działalność spółki TAURON Ekoenergia, której działalność opiera się na produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Tabele przedstawiają ilość wyprodukowanej energii przez jednostki Grupy TAURON w 2019 roku, w podziale na jej główne źródła.

Zarówno założenie ocieplenia na poziomie najwyżej 2°C, jak i założenie ocieplenia o ponad 2°C, przełożą się na model biznesowy i strategię Grupy TAURON. Ich spodziewane  konsekwencje mogą być natomiast inne w czasie. Zmianie będzie musiał stopniowo ulegać tzw. miks energetyczny wytwarzanej energii. Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju, które będą odzwierciedlać proces transformacji oznaczają: Wskaźnik Zwiększenia Mocy OZE (pokazany w tabeli) oraz Wskaźnik Redukcji Emisji (pokazany w tabeli).

Wskaźnik Zwiększenia Mocy OZE oznacza wskaźnik średniorocznego przyrostu mocy zainstalowanej w OZE, obliczany w następujący sposób:

JWZM_{OZE_r} [%] oznacza jednostkowy wskaźnik zwiększenia mocy OZE w roku r;

WM_{OZE_r}  [%] oznacza wskaźnik zmiany mocy zainstalowanej;

r oznacza rok kalendarzowy;

2018 stanowi rok bazowy (kalkulacja została przyjęta w ślad za przyjęciem Polityki Klimatycznej w listopadzie 2019, a więc przed rozliczeniem roku 2019 w rozumieniu systemu handlu uprawnieniami do emisji).

Wskaźnik zmiany mocy zainstalowanej jest obliczany w następujący sposób:

WM_{OZE_r} [%] oznacza wskaźnik zmiany mocy zainstalowanej;

M_{OZE_r} [MW_e] oznacza moc zainstalowaną z jednostek OZE w roku r, z wyłączeniem jednostek wykorzystujących biomasę, w roku r; oraz jednostek TAURON Ciepło Sp. z o.o.

M_{OZE_2018} [MW_e] oznacza moc zainstalowaną z jednostek OZE, w roku bazowym, z wyłączeniem jednostek wykorzystujących biomasę oraz jednostek TAURON Ciepło Sp. z o.o.

Wskaźnik Redukcji Emisji oznacza wskaźnik średniorocznej redukcji emisyjności CO₂ przypadającej na produkcję energii elektrycznej brutto, obliczany w następujący sposób (z wyłączeniem jednostek TAURON Ciepło) :

JWREr [%] oznacza jednostkowy wskaźnik redukcji emisji CO₂ w roku r;

WE_{CO2_}r [MgCO₂/MWh] oznacza wskaźnik emisji CO₂ w roku r. rozliczanej w ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji;

WE_{CO2_2018} [MgCO₂/MWh] oznacza wskaźnik emisji CO₂ w roku bazowym rozliczanej w ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji;

r oznacza rok kalendarzowy;

2018 stanowi rok bazowy (kalkulacja została przyjęta w ślad za przyjęciem Polityki Klimatycznej w listopadzie 2019, a więc przed rozliczeniem roku 2019 w rozumieniu systemu handlu uprawnieniami do emisji).

Wskaźnik emisji CO₂ jest obliczany w następujący sposób:

WE_{CO2_r}  [MgCO₂/MWh] oznacza wskaźnik emisji CO₂ na produkcję energii elektrycznej brutto

E_CO2(ee)r [MgCO₂] oznacza emisje CO₂ w roku r przypadające na produkcję energii elektrycznej brutto z paliw kopalnych i biomasy oraz OZE w roku r

P_ee(brutto)r [MWh]  oznacza produkcję energii elektrycznej brutto z paliw kopalnych i biomasy oraz OZE w roku r.

W 2019 roku Grupa TAURON dokonała Aktualizacji Kierunków Strategicznych, prowadząc w ten sposób pierwsze działania w ramach docelowego przeglądu i dostosowania Strategii. Powyższe działania mają na celu ograniczenie ryzyka związanego z transformacją energetyki oraz wykorzystanie oczekiwań rynkowych związanych z klimatem.

Zależność Grupy od kapitału naturalnego jest różna w różnych obszarach biznesowych. Obszar Wydobycia, Wytwarzania i Ciepła jest uzależniony od zasobów paliw kopalnych, które są mało wrażliwe na zmiany klimatu. Ich fizyczna dostępność nie jest bowiem uzależniona od tempa ocieplenia klimatu. Zależność Grupy TAURON od poszczególnych rodzajów kapitału naturalnego w 2018 i 2019 roku przedstawiona została w tabelach.

Obszar OZE w zakresie generowania energii w elektrowniach wodnych jest silnie narażony na ryzyka postojów lub ograniczania produkcji w wyniku długotrwałych susz, przekładających się na zmniejszanie  się zasobów wód powierzchniowych w dorzeczach, gdzie zlokalizowane są elektrownie wodne. TAURON Ekoenergia na bieżąco monitoruje te zjawiska i posiada inwentaryzację aktywów najbardziej narażonych na takie ograniczenia.

Grupa na bieżąco monitoruje również poziom energochłonności związanej ze swoją działalnością, co pokazano we wskaźnikach w tabeli nr 50.

Grupa TAURON posiada, zinwentaryzowane w trakcie audytów energetycznych, możliwe zadania związane ograniczeniem energochłonności. Na podstawie tych działań wyznaczone zostały cele związane z energochłonnością, które przedstawiają tabele 51,51-a, 51-b.

W 2019 roku Grupa TAURON utworzyła wyspecjalizowany podmiot – spółkę Bioeko Grupa TAURON (dawniej Biomasa Grupa TAURON), którego działalność, oprócz dostaw biomasy będącej paliwem stałym, uznawanym za neutralne względem wpływu na klimat, skupia się na wdrożeniu zasad Gospodarki Obiegu Zamkniętego w odniesieniu do produktów ubocznych spalania i wydobycia, przyczyniając się wprost do zasobooszczędności. Takie materiały pochodzenia antropogenicznego z sukcesem zastępują bowiem materiały naturalne, ograniczając zużycie kopalin takich jak piasek, żwir, gips etc. W 2019 roku rozpoczęto działania związane z rozwojem nowych produktów i usług z takiego zakresu oraz dostępem do nowych, związanych z nimi rynków, realizując w tej kwestii również współpracę naukową z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie.

W ramach działań na rzecz zasobooszczędności, w 2019 roku rozpoczęto także działania związane z rozwojem nowych produktów i usług dla samorządów, na terenie których TAURON Dystrybucja Serwis zarządza oświetleniem. Celem na 2020 rok jest wymiana oświetlenia na poziomie co najmniej 28 tys. sztuk opraw LED i zabudowa kolejnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych tak, by w roku 2020 ich łączna liczba wyniosła 100 sztuk.

W 2019 roku, spółka TARUON Ciepło przeprowadziła inwentaryzację posiadanej sieci pomiarowej w celu przygotowania modelu do szybkiej identyfikacji wycieków wody sieciowej. Docelowe wdrożenie w przyszłości jest wprost uzależnione od dostępności wody w dotychczasowej cenie i potencjalnych możliwych oszczędności kosztów operacyjnych.

Działalność Grupy w niewielkim stopniu przyczynia się do wylesiania, degradacji lasów lub zmiany użytkowania gruntów. Jedynie działalność KW „Czatkowice” jest związana bezpośrednio ze zmianą użytkowania gruntów leśnych, jednak niekorzystne zjawisko jest rekompensowane.

Wydobycie złoża w obszarze nowo udokumentowanej części wymaga wylesienia ok. 29 ha lasów. Do chwili obecnej wylesiono sukcesywnie ok. 14,5  ha. W 2014 r. rozpoczęto zalesianie tzw. pasa ochronnego dla minimalizacji wpływów wydobycia, w tym kompensacji przyszłych wylesień. Działanie było wyprzedzające w stosunku do rozpoczęcia eksploatacji nowej partii złoża, które miało miejsce w 2016 r. W latach 2014 – 2016 na pasie ochronnym zasadzono ponad 100 tys. szt. drzew, które łącznie z naturalną sukcesją utworzyły obszar ok. 33 h, który w pełni rekompensuje dotychczas wykonane wylesienia, jak również te zaplanowane w  najbliższych latach. Przypuszcza się, że w chwili wycinki ostatniej partii lasów pod wydobycie, drzewostan na pasie ochronnym będzie w pełni dojrzały i przejmie funkcje wylesionego pod wydobycie terenu.

W zestawieniu pokazanym w tabeli, wskazane zostało przeznaczenie środków pochodzących z poszczególnych źródeł finansowania Grupy TAURON na cele inwestycji służących minimalizowaniu wpływu na klimat. Co do zasady, TAURON nie zaciąga finansowania celowego, z którego środki są dedykowane wprost na dane zadanie inwestycyjne. W przypadku finansowań z Europejskiego Banku Inwestycyjnego TAURON zobowiązuje się do realizacji określonych zadań, których wykonanie potwierdza stosownymi raportami przekazywanymi do banku.